Δελτίο Θυέλλης Τεύχος 39 - Ουκρανία: Κρίση, πόλεμος και Αριστερά

  • Δημοσιεύτηκε: Τετ, 25/06/2014 - 12:52μμ

Στην Ουκρανία οι σαρωτικές εξελίξεις οδηγούν στη δίνη του εμφυλίου πολέμου, της οικονομικής κατάρρευσης και στο κυνήγι μαγισσών εναντίον αριστερών ακτιβιστών και όλων όσοι αντιδρούν. Βλέπουμε την παρατεταμένη κρίση ως αποτέλεσμα της επέλασης των ακροδεξιών ομάδων και της επιβολής της νεοφιλελεύθερης ατζέντας σε σχεδόν ολόκληρη τη χώρα. Οι πρόσφατες προεδρικές εκλογές σημείωσαν ρεκόρ αποχής σχεδόν στο ήμισυ των ψηφοφόρων, ενώ οι μισοί από όσους ψήφισαν εξέλεξαν έναν από τους πλουσιότερους ολιγάρχες, τον Π. Ποροσένκο. Ο νέος πρόεδρος έσπευσε να υποσχεθεί ότι θα συνεχίσει τη λεγόμενη «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση και την πορεία προς την περαιτέρω στρατιωτικοποίηση της χώρας.

Ταυτόχρονα, τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης (πολλά από αυτά ανήκουν στο νέο πρόεδρο) πυροδοτούν αποτελεσματικά την εθνικιστική υστερία και προσπαθούν να δαιμονοποιήσουν τους κατοίκους της ανατολικής Ουκρανίας, τις εθνοτικές μειονότητες και τους αριστερούς. Αντιμετωπίζοντας την άνοδο της αναταραχής, η σημερινή κυβέρνηση χρησιμοποιεί τις παλιές σκουριασμένες τακτικές της απόσπασης της προσοχής των ανθρώπων  οι «κομμουνιστές», οι «colorads» (υποτιμητικός χαρακτηρισμός για τους ουκρανούς αντιφασίστες], οι «φιλορώσοι» και οι «μη καθαροί» Ουκρανοί συνεχώς κατηγορούνται, με αποτέλεσμα την ένταση του «κυνηγιού μαγισσών» εναντίον όλων των διαφωνούντων. Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό γεγονός είναι η ενσωμάτωση των νεοναζί στο στρατό και στην αστυνομία, με τη δημιουργία «ειδικών ταγμάτων» (battallions) και της Εθνικής Φρουράς, που στρατολογούνται από τους ακτιβιστές των ακροδεξιών οργανώσεων. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το ειδικό τάγμα Άζοφ, το οποίο αποτελείται ως επί το πλείστον από τα μέλη της Κοινωνικής - Εθνικής Συνέλευσης και το οποίο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πρόσφατη καταστολή στη Μαριούπολη (πολλοί πολίτες σκοτώθηκαν εκεί), καθώς και σε άλλες πόλεις στα νοτιοανατολικά της χώρας. Ο στόχοςτου τάγματος αποκαλύπτεται σε άρθρο του Al-Jazeera: «Νεοφασίστες εκπαιδεύονται για να πολεμήσουν τους ουκρανούς αντάρτες. Οι εθελοντές, που πιστεύουν στον εθνικοσοσιαλισμό, εντάσσονται σε ένα τάγμα που δημιούργησε το υπουργείο Εσωτερικών».

Η άνοδος των ουκρανικών ακροδεξιών ομάδων είχε προβλεφθεί πριν από πολλά χρόνια. Και το φαινόμενο αυτό δεν μπορεί να εξεταστεί χωριστά σε μια χώρα δεδομένου ότι έχουμε παρόμοια άνοδο των νεοναζί σε όλη την Ευρώπη και στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. Σε περιόδους κρίσης οι μεγάλες επιχειρήσεις προωθούν αποτελεσματικά τις ακροδεξιές ομάδες και ιδέες έτσι ώστε να κάμψουν οποιαδήποτε αντίσταση ή και ανταγωνισμό. Μια τέτοια τάση φαίνεται ότι αποτελεί κοινό τόπο για τον καπιταλισμό σε κρίση, ενώ είναι πολύ πιθανό παρόμοια σενάρια να επανενεργοποιηθούν και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Στην Ουκρανία οι ακροδεξιές ομάδες αρχικά χρησιμοποιήθηκαν ως καλά εκπαιδευμένες παραστρατιωτικές μονάδες για την ανατροπή του προέδρου που ανέστειλε την υπογραφή για συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την ΕΕ, η οποία συνδεόταν με τις απαιτήσεις του ΔΝΤ για την επιβολή μέτρων λιτότητας. Τότε τους εξόπλισαν και τους έστειλαν να καταστείλουν τις ομάδες της αντιπολίτευσης και την αντίσταση στην περιφέρεια της χώρας. Και τώρα έχουν στρατολογηθεί στην Εθνική Φρουρά και εξαπολύουν πόλεμο εναντίον των ομοσπονδιακών στις νοτιοανατολικές περιοχές. Από τη στιγμή που ο τακτικός στρατός δεν είναι πρόθυμος να πολεμήσει κατά των συμπολιτών του, οι ακροδεξιές δυνάμεις φαίνεται να είναι η τελευταία διέξοδος για τις νέες αρχές.

Μία από τις πιο επικίνδυνες πτυχές της σημερινής συγκυρίας στην Ουκρανία είναι το γεγονός ότι οι ακροδεξιές ιδέες και ρητορική (λόγω και της προπαγάνδας των ΜΜΕ) έχουν υιοθετηθεί όχι μόνο από ανοιχτά νεοναζιστικές ομάδες και κόμματα (όπως ο Δεξιός Τομέας ή το Svoboda), αλλά ακόμη και από mainstream πολιτικούς και μέσα ενημέρωσης που δεν προσπαθούν να κρύψουν τη ρητορική μίσους τους. Η δεξιά τρομοκρατία στην Ουκρανία αναπόφευκτα παίρνει μορφή επιθέσεων σε όλα τα είδη των αριστερών ακτιβιστών και ακόμα και στους υπέρ της δημοκρατίας φιλελεύθερους που προσπάθησαν να υποστηρίξουν το Μεϊντάν (Maidan) πριν από μερικούς μήνες. Πολλοί αριστεροί ακτιβιστές έπρεπε είτε να μεταναστεύσουν ή να κρυφτούν, υπό το φόβο απαγωγών και ξυλοδαρμών όταν αναγνωρίζονται ως αριστεροί ή κομμουνιστές. Αν κάποιος επιθυμεί να υποτιμήσει την παρουσία και την επιρροή της Ακροδεξιάς, ας προσπαθήσει απλώς να σηκώσει μια κόκκινη σημαία σε πόλη που βρίσκεται υπό τον πλήρη έλεγχο των αρχών του Κιέβου. Ωστόσο, παρά τη σαφή ακροδεξιά τρομοκρατία, κάποιες ψευδοαριστερές/αναρχικές ομάδες προσπαθούν να κρύψουν ή να ξεπλύνουν τους νεοναζί και τη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση  στην πραγματικότητα αυτό γίνεται όταν ΜΚΟ που υποστηρίζονται από τη Δύση δημιουργούν κάποιες μικρές ομάδες και τις προωθούν έτσι ώστε να εμφανίζονται ως «αριστεροί»/«αναρχικοί» που στηρίζουν την κυβέρνηση.

Η τωρινή κυβέρνηση της Ουκρανίας εξακολουθεί να περιλαμβάνει τους πιο απεχθείς νεοναζί, όπως τον γενικό εισαγγελέα Μαχνίτσκι (από το κόμμα Svoboda), ο οποίος με το που μπήκε στην κυβέρνηση απελευθέρωσε όλους τους νεοναζί δολοφόνους που είχαν καταδικαστεί στο παρελθόν (και πολεμούν ήδη στην Εθνική Φρουρά). Επιπλέον, περιλαμβάνει ορισμένους υπουργούς, έναν αναπληρωτή του πρωθυπουργού, τον γραμματέα της Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας Α.€Parubiy  τον επονομαζόμενο Διοικητή της Μaidan και ιδρυτή της νεοναζιστικής οργάνωσης Κοινωνική - Εθνική Συνέλευση. Έτσι, το επιχείρημα ότι τα ουκρανικά ακροδεξιά κόμματα (όπως το Svoboda και ο Δεξιός Τομέας) δεν έλαβαν τόσο υψηλά αποτελέσματα στις εκλογές θα πρέπει να εξεταστεί υπό το πρίσμα ότι ήταν προεδρικές εκλογές και όχι κοινοβουλευτικές. Και θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι ακροδεξιές ένοπλες ομάδες έχουν εξασφαλίσει σχεδόν απόλυτη ατιμωρησία. Έτσι, βλέπουμε ότι δεδομένοι δημοκρατικοί θεσμοί δεν σημαίνουν τίποτα όταν νεοναζί καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις και κάθε βούληση του λαού μπορεί να παραβιαστεί με τη βοήθεια των ενόπλων μαχητών. Η επιβολή σε μια πολυπολιτισμική χώρα της ακροδεξιάς εθνικιστικής ιδεολογίας, καθώς και η καταστολή εναντίον της αντιπολίτευσης (συμπεριλαμβανομένων των αριστερών δυνάμεων) είχαν αποτέλεσμα την άνοδο της πολύπλευρης αντίστασης και την απόσχιση της Κριμαίας.

Η αναταραχή που ξέσπασε στο Ντόνμπας (ανατολική Ουκρανία) αρχικά προέβαλε τα ακόλουθα αιτήματα από τους εξεγερμένους: α) το δικαίωμα να εκλέγουν τους δικούς τους κυβερνήτες, β) το δικαίωμα να καθορίζουν την πολιτιστική/γλωσσική πολιτική στην περιοχή, γ) το δικαίωμα να κρατούν το 60-70% των φόρων που συλλέγονται στην περιοχή και δ) την απόσυρση των μονάδων του Δεξιού Τομέα (των οποίων οι επιδρομές ουσιαστικά ώθησαν το πρώτο κύμα των διαδηλώσεων στα νοτιοανατολικά). Όταν οι απαιτήσεις δεν ικανοποιήθηκαν, οι κάτοικοι του Ντόνμπας ξεκίνησαν ένοπλη αντίσταση, η οποία διευκολύνθηκε επίσης από την ανταρσία της τοπικής αστυνομίας και ορισμένων στρατιωτικών μονάδων που αρνήθηκαν να υπακούσουν στις αρχές του Κιέβου. Έτσι, όπως λένε στην Ουκρανία, η χώρα που δημιουργήθηκε από τον Λένιν αποσυντίθεται αποτελεσματικά από «πατριώτες». Εκτός από την εξέγερση στο Ντόνμπας, υπάρχουν συνεχείς εντάσεις στην πολυεθνική Οδησσό και στη δυτική Υπερκαρπαθία, οι οποία κατοικείται κυρίως από Ούγγρους, Ρουθηνούς, Ρουμάνους και Ρομά.

Επιπλέον, παρατηρούμε μια άνοδο της δραστηριότητας των βιομηχανικών εργατών κυρίως στις βιομηχανικές περιοχές ανατολικά της χώρας που ενδέχεται να επηρεαστούν περισσότερο από την οικονομική συμφωνία με την ΕΕ, η οποία συνδέεται με τις απαιτήσεις για ιδιωτικοποιήσεις και την πολιτική της αποβιομηχάνισης. Οι πρόσφατες επ' αόριστον απεργίες των ανθρακωρύχων στο Ντόνετσκ πυροδοτήθηκαν από τη λεγόμενη «αντιτρομοκρατική επιχείρηση». Η απεργία ξεκίνησε ως μια πρωτοβουλία από τα κάτω. Οι εργαζόμενοι ζητούν να σταματήσει η στρατιωτική καταστολή και να αποσυρθεί η φασιστική Εθνική Φρουρά. Ωστόσο, η ηγεσία των αυτοαποκαλούμενων δημοκρατών κατελήφθη κυρίως από διάφορους τυχοδιώκτες και τοπικούς στρατιωτικούς αξιωματούχους (ως περισσότερο έμπειροι στον πόλεμο). Σήμερα η ανατολική περιοχή έχει βυθιστεί σε πόλεμο. Και είναι αρκετά προβλέψιμο το αποτέλεσμα της πόλωσης της κοινωνίας: Αεροπορικές επιδρομές και βομβαρδισμοί πόλεων, σκοτωμοί αμάχων (συμπεριλαμβανομένων και παιδιών) και χιλιάδες πρόσφυγες. Σε άλλα μέρη της χώρας υπάρχουν πολλά παραδείγματα της ανταρσίας στο στρατό, η οποία καταστέλλεται από την Εθνική Φρουρά. Ξένοι εθελοντές σπεύδουν και στις δύο πλευρές της σύγκρουσης. Η Ουκρανία έγινε ουσιαστικά ένα πιόνι σε ένα μεγαλύτερο παιχνίδι. Στην ανατολική και τη δυτική Ουκρανία υπάρχουν αυθόρμητες διαμαρτυρίες των μητέρων, χήρων, γυναικών που απαιτούν να σταματήσει ο πόλεμος και η άχρηστη αιματοχυσία.

Σε τέτοιες συνθήκες, στις 7 και 8 Ιουνίου οι αριστερές δυνάμεις της Ουκρανίας, της Ρωσίας και της Λευκορωσίας πραγματοποίησαν αντιπολεμική διάσκεψη και όρισαν ως πρωταρχικό κοινό καθήκον την απαίτηση να σταματήσει ο πόλεμος.

Το αποτέλεσμα του συνεδρίου είναι διαθέσιμο εδώ:

http://www.liva.com.ua/conference-antiwar.html

Ντιμίτρι Κολέσνικ               

Εκδότης του Liva.com.ua, Ουκρανία             

Μετάφραση: Δήμητρα Σπαθαρίδου