Δελτίο Θυέλλης 43 Εθνικοί αγώνες, διεθνιστικά κινήματα: το Βlockupy σε αναζήτηση νέου βηματισμού
της Λουκίας Κοτρωνάκη
Ο τρόπος με τον οποίο οι «εθνικές», πολιτικές και κινηματικές, πραγματικότητες επηρεάζουν τα διεθνιστικά κινήματα είναι πολλές φορές άδηλος - πλην καταλυτικός. Δεν εισηγούμαι, ασφαλώς, τη θέση της πεταλούδας που τινάζει τα φτερά της στο Πεκίνο και πυροδοτεί παγκόσμιες κοινωνικές εκρήξεις. Αν και, εν μέρει, ορθή αυτή η προσέγγιση καθώς η έμπνευση των νικηφόρων αγώνων, ή έστω των αγώνων που δόθηκαν, ταξιδεύει, πολλές φορές, πολύ πιο μακριά από τα εθνικά σύνορα, ωστόσο στη συγκυρία που διανύουμε, μάλλον, δεν μοιάζει να είναι αναλυτικά επίκαιρη. Απεναντίας, αυτό που φαίνεται να στοιχειώνει τα υφιστάμενα διεθνιστικά κινήματα είναι το αντίθετο φαινόμενο: Οι αλλαγές και οι αναπροσαρμογές που συνεπάγονται για το διεθνές πεδίο αγώνων τα αλλεπάλληλα τσακίσματα των φτερών της περιβόητης πεταλούδας, - εν προκειμένω της ελληνικής πεταλούδας. Με ποιες αιχμές, ποιες εκστρατείες και ποια κινηματικά γεγονότα θα εμψυχωθεί η δράση του Blockupy την επαύριο ματαίωσης της κινηματικής δράσης και της επικράτησης του δόγματος TINΑ στην πολλά υποσχόμενη «ελληνική περίπτωση»;
Το Blockupy, όπως είναι ίσως γνωστό, συγκροτείται το 2013 ως ένα διεθνές όχημα κινητοποιήσεων ενάντια στις πολιτικές λιτότητας και φτώχειας στην Ευρώπη. Με σπονδυλική στήλη ακτιβιστές και ακτιβίστριες προερχόμενους-ες κυρίως από τη Γερμανία -λόγω, εικάζει κανείς, μιας ιδιότυπης «εθνικής» ενοχής για τον ηγετικό ρόλο της χώρας στην εκπόνηση του προγράμματος κοινωνικής ερήμωσης στην Ευρώπη- στο Blockupy συναρθρώνουν τις εμπειρίες και τα περιεχόμενα διεκδίκησής τους κινήματα και συλλογικότητες από την Ιταλία, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και την Ελλάδα. Στόχος και πρόκληση γι' αυτό το δίκτυο ευρωπαϊκών νομάδων είναι η δημιουργία θεαματικών γεγονότων διαμαρτυρίας που να καταδεικνύουν τους «νέους» (;) διεθνείς ρυθμιστές των ευρωπαϊκών και εντόπιων πολιτικών (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) και να ευνοούν τη συνάντηση και το συντονισμό των αντιστάσεων στην Ευρώπη της λιτότητας και του αυταρχισμού.
Μέχρι εδώ, καλά... Καλά, δηλαδή «οικεία», υπό την έννοια ότι το ιδίωμα Blockupy φέρει πολλά κοινά γνωρίσματα με το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα (οριζόντιες μορφές οργάνωσης, μεγάλες διεθνείς διαδηλώσεις, διεθνείς συμμετέχοντες, αναζήτηση εναλλακτικών σε διεθνικό ορίζοντα, έμφαση στη δημιουργία συμπεριληπτικών δομών διαβούλευσης, πολυθεματική ατζέντα κ.λπ.). Το ανοίκειο, ωστόσο, η διαφορά σε σχέση με τα διεθνιστικά κινήματα της εποχής της αθωότητας και των μεγάλων προσδοκιών, δεν συνίσταται μόνο στο ότι έχει μεσολαβήσει μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και ένα μαζικό κύμα διαμαρτυρίας (απανταχού «αγανακτισμένοι», κινήματα «Occupy»), κάτι που σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες μεταφράστηκε και σε κατάρρευση των κομματικών συστημάτων. Συνίσταται κυρίως στο γεγονός ότι το Blockupy αναπτύχθηκε σχεδόν σε απόλυτη ταύτιση με το «ελληνικό παράδειγμα» και ότι αναρριχήθηκε περισσότερο ως δίκτυο αλληλέγγυων ευρωπαίων ακτιβιστών σε μια χώρα-εργαστήριο λιτότητας και αντίστασης -και που επιτομή αυτής θεωρήθηκε η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση - και λιγότερο ως ένα ευρωπαϊκό δίκτυο αναζήτησης εναλλακτικών στη λιτότητα. Εξ ου και καθ' όλο το προηγούμενο διάστημα, κυρίως από τον Ιανουάριο του 2015 και με κορύφωση το δημοψήφισμα του Ιουλίου, η συμβολή του στη διεθνοποίηση του μηνύματος της αντίστασης, του «Όχι» στους άνωθεν ευρωπαϊκούς εκβιασμούς ήταν ανεκτίμητη. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι, σε πολλές περιπτώσεις, οι συμμετέχοντες-ουσες στο Blockupy λειτούργησαν σαν ηχεία των ελληνικών πολιτικών εξελίξεων στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Ιταλία), τονίζοντας πάντα την αναγκαιότητα της ευρωπαϊκής απάντησης, της όρθωσης ενός ευρωπαϊκού «Όχι», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στα σχετικά κείμενα.
Μόνο που οι καιροί άλλαξαν. Στην πορεία το «Όχι» έγινε «Ναι» και το αριστερό πείραμα διά κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε, συμπαρασύροντας και αρκετούς παράπλευρους πειραματισμούς με εγχειρήματα κοινωνικής ανάτασης και αποτίναξης του δόγματος TINΑ. Στη μετάβαση στο νέο σκηνικό το Blockupy βρέθηκε ενώπιον ενός τεράστιου στρατηγικού κενού. Λαμβανομένης υπόψη και της έκρηξης του προσφυγικού, της «προσφυγικής κρίσης» όπως συνηθίζεται να λέγεται, της συν αυτώ περαιτέρω αυταρχοποίησης των συνόρων ειδικώς και του δημόσιου χώρου εν γένει ως απότοκο των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι, αντιλαμβανόμαστε ότι το τοπίο έγινε ολίγον πιο ζοφώδες, κάτι το οποίο φαίνεται πως επέτεινε την αμηχανία της πανευρωπαϊκής δικτύωσης. Όμως - όπως συχνά συμβαίνει στην Ιστορία - όταν στενεύουν τα περιθώρια δράσης και σωρεύονται νέα δεινά, τότε είναι που πρέπει να διευρυνθούν τα περιγράμματα και τα πεδία δράσης. Ασφαλώς και στην κρίσιμη αυτή καμπή προηγούμενες εκστρατείες χρειάζονται ανασκευή και νέες συνεκτικές αφηγήσεις. Ασφαλώς και θα είμαστε εκεί σε όλα τα κινηματικά ραντεβού για να πράξουμε τα δέοντα και να παράξουμε νέα οράματα.
