Δελτίο Θυέλλης 45: Είμαστε αρκετά μικροί για να βιαζόμαστε, αρκετά μεγάλοι για να περιμένουμε. Δύο προτάσεις σύγκλισης και συγκρότησης

  • Δημοσιεύτηκε: Πέμ, 10/11/2016 - 12:46μμ

 Ήδη από το καλοκαίρι του 2015, ως Δίκτυο, αντιληφθήκαμε ότι η σοσιαλφιλελεύθερη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο θα προκαλέσει ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών ζωής των λαϊκών τάξεων, αλλά θα επιφέρει μεγάλη απογοήτευση και κινηματική υποχώρηση. Το αποτέλεσμα των εκλογών του Σεπτεμβρίου επιβεβαίωσε επί το χείρον αυτές τις μάλλον προφανείς εκτιμήσεις. Αυτό που δεν επιβεβαιώθηκε ήταν η (συγκρατημένη βέβαια) προσδοκία μας ότι η νέα δυσμενής κατάσταση θα ωθούσε την εξωκοινοβουλευτική πλέον Αριστερά και τα εναπομείναντα μαχητικά τμήματα του κινήματος στην αναζήτηση ουσιαστικών μορφών συνεργασίας και ενότητας, στη διεξαγωγή σοβαρού απολογισμού των τελευταίων χρόνων και, κυρίως, στην έναρξη ενός συστηματικού διαλόγου σε όλα εκείνα τα προγραμματικά και στρατηγικά ζητήματα που αποτελούν την πεμπτουσία της ριζοσπαστικής αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και, γενικότερα, του απελευθερωτικού εγχειρήματος.


Σήμερα, 16 μήνες μετά «το όχι που έγινε ναι», ο αέρας που φυσά δεν είναι δροσερός... Η κυβερνητική πολιτική πέρα από την κοινωνική καταστροφή που προκαλεί, μαζί με την οργή που δημιουργεί (κυρίως με τους λιμοκοντορισμούς που σχεδιάζεται και τα ψεύδη που προωθείται), συνεχίζει να παράγει απογοήτευση και παραίτηση τόσο σε τμήματα του κόσμου της Αριστεράς και των κινημάτων όσο και σε μεγάλες μερίδες του πληθυσμού που ήλπισαν ότι μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Η πολιτική και η γενικότερη πολιτεία του ΣΥΡΙΖΑ μετατοπίζουν όλο το πολιτικό σκηνικό προς τα δεξιά, συντηρητικοποιούν και δεν ριζοσπαστικοποιούν όπως θέλουν να πιστεύουν ορισμένοι υπεραισιόδοξοι ικανά τμήματα των «από κάτω», ωθώντας τα στην «αντιπολιτική», και με αυτή την έννοια προσφέρουν τις καλύτερες υπηρεσίες στη Δεξιά και την Ακροδεξιά.

Χωρίς να αμφισβητούμε τη σημασία αγώνων και κινητοποιήσεων που αναπτύσσονται αυτή την περίοδο (συνταξιοδοτικό, πλειστηριασμοί, προσφυγικό κ.λπ.), καθώς και υπόγεια ρεύματα διαμαρτυρίας και αντίστασης που διαφαίνονται, είναι πασιφανές ότι η απάντηση του κινήματος, ως προς τη μαζικότητα, την ένταση και το συντονισμό των αγώνων, είναι εξαιρετικά αναντίστοιχη με την υφιστάμενη επίθεση. Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα με την κατάσταση που επικρατεί στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, αλλά και στον Α/Α χώρο: Η εσωστρέφεια, ο σεκταρισμός, ο ιδεολογικός πρωτογονισμός και η ένταση των ενδοκινηματικών και ενδοκομματικών διενέξεων αποτελούν πλειοψηφικά χαρακτηριστικά, υπονομεύοντας τις όποιες δυνατότητες πολιτικού, οργανωτικού και ιδεολογικού μετασχηματισμού. Καλώς ή κακώς, όμως, όπως η αναγκαία αντεπίθεση του κινήματος δεν μπορεί (και δεν πρέπει) να επιχειρηθεί με μια γραφειοκρατικού τύπου σύγκλιση των οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς έτσι δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί απλώς με τον οριζόντιο συντονισμό των υπαρκτών αντιστάσεων και αγώνων.

Οφείλουμε να επινοήσουμε τα περιεχόμενα και τις μορφές που θα εξασφαλίζουν τις απαραίτητες ιδεολογικοπολιτική έμπνευση και οργανωτική αποτελεσματικότητα που απαιτούνται τόσο για τη στοιχειώδη ανασύνθεση του κινήματος όσο και για την αντίστοιχη της Αριστεράς. Χρειαζόμαστε, επομένως, ένα σχέδιο που θα επιχειρεί να εξοπλίσει τον κόσμο της Αριστεράς και των κινημάτων με το αναγκαίο προγραμματικό πλαίσιο απέναντι στην κυριαρχία της ΤΙΝΑ, προϋπόθεση ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη, το συντονισμό και την πολιτικοποίηση των αντιστάσεων αλλά και την κοινωνική γείωση και ιδεολογική ωρίμανση της υπαρκτής Αριστεράς.

Ταυτόχρονα, ένα σχέδιο που θα επιδιώκει τη συστηματική ιδεολογικοπολιτική και κινηματική συνεργασία εκείνου του τμήματος της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς που ήδη έχει αποκτήσει ισχυρούς κινηματικούς δεσμούς, διαθέτει σημαντικές κοινές πολιτικές εμπειρίες και συγγενή κουλτούρα οργάνωσης και δράσης, το διακρίνουν σε ικανό βαθμό σχέσεις εμπιστοσύνης και συντροφικής αλληλεγγύης και το απασχολούν με παρεμφερείς προβληματισμούς, μεταξύ πολλών άλλων, τα ζητήματα της ΕΕ, του ευρώ και του διεθνισμού, του κράτους, της κυβέρνησης και της αντικαπιταλιστικής στρατηγικής, της σχέσης κόμματος  κινήματος και της δημιουργίας μιας νέας Αριστεράς.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται οι δύο προτάσεις που καταθέτουμε συνοπτικά στη συνέχεια: Η πρώτη αφορά «Μια κοινή συνδιάσκεψη για το μεταβατικό πρόγραμμα και τις εναλλακτικές» και απευθύνεται σε όλες τις οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, καθώς και σε όλες τις συλλογικότητες του κινήματος (φοιτητικά σχήματα, συνδικαλιστικές συσπειρώσεις, επιτροπές αγώνα, τοπικές συνελεύσεις, στέκια και δομές αλληλεγγύης, αυτοδιαχειριζόμενα εγχειρήματα κ.λπ.). Η δεύτερη αφορά την οργάνωση ενός συγκεκριμένου πεδίου κινηματικής συνεργασίας και ιδεολογικοπολιτικού διαλόγου, με διατήρηση της αυτόνομης λειτουργίας κάθε συλλογικότητας, και απευθύνεται στο Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, στη Δικτύωση Ριζοσπαστικής Αριστεράς, στην Ανασύνθεση - Οργάνωση Νεολαίας Ριζοσπαστικής Αριστεράς, στην Αριστερή Ριζοσπαστική Κίνηση (ΑΡΚ) και βεβαίως στους πολλούς ανένταχτους-ες του ευρύτερου χώρου.

Κοινή συνδιάσκεψη για το μεταβατικό πρόγραμμα και τις εναλλακτικές

Στις αρχές του 2016 τόσο το Δίκτυο όσο και η Δικτύωση, σε αντίστοιχες πανελλαδικές συναντήσεις τους, υιοθέτησαν την πρόταση «Προς μια κοινή συνδιάσκεψη για το μεταβατικό πρόγραμμα και τις εναλλακτικές». Παρότι η πρόταση δημοσιοποιήθηκε τον Φεβρουάριο και έγιναν κάποιες συζητήσεις με οργανώσεις, εκτός της δικής τους ελλιπούς ανταπόκρισης, ούτε εμείς την προωθήσαμε με συστηματικότητα και επιμονή. Οπωσδήποτε η απορρόφηση λίγο αργότερα και μέχρι σήμερα ενός μεγάλου τμήματος των μικρών μας δυνάμεων στο Χώρο Στέγασης Προσφύγων City Plaza αποτελεί έναν από τους λόγους της ολιγωρίας μας, αλλά όχι τον κυριότερο: Είμαστε και εμείς τμήμα των φαινομένων εσωστρέφειας, μειωμένης διαθεσιμότητας και αμηχανίας που ταλανίζουν την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά και τους κινηματικούς χώρους. Ωστόσο, οφείλουμε να επαναφέρουμε, με συνέπεια και μαχητικότητα αυτή τη φορά, τη συγκεκριμένη πρόταση, απαιτώντας από όλους τους αποδέκτες της σαφείς απαντήσεις και χρονικές δεσμεύσεις. Και αυτό γιατί τόσο ως οργανωτική φόρμα όσο, κυρίως, ως πολιτική λογική μπορεί να αποτελέσει ένα πέρασμα προς την αναγκαία ενότητα και την προγραμματική εμβάθυνση των δυνάμεων του κινήματος και της Αριστεράς.

Παραθέτουμε λίγα αποσπάσματα της συγκεκριμένης πρότασης, ενδεικτικά του σκεπτικού και της μεθοδολογίας της:

«... Μετά λοιπόν το νέο Μνημόνιο και την κυριαρχία του δόγματος της ΤΙΝΑ, η συζήτηση γύρω από τις εναλλακτικές, γύρω δηλαδή από ένα κοινό μεταβατικό πρόγραμμα των δυνάμεων της εργασίας και των κινημάτων, το οποίο να αντιπαρατεθεί με αξιώσεις απέναντι στο κοινό πρόγραμμα της κυβέρνησης, της ΕΕ και του κεφαλαίου, είναι σήμερα αναγκαία προϋπόθεση για την ανάπτυξη των ίδιων των κινημάτων και των αντιστάσεων...».

«... Με αυτό το κάλεσμα δεν προτείνουμε τη συγκρότηση ενός κοινωνικού ή πολιτικού μετώπου, το οποίο απαιτεί και προϋποθέτει ένα ορισμένο πολιτικό πλαίσιο· το αντίστροφο, επιδιώκουμε μια ανοιχτή πολιτική συζήτηση γύρω από το ποιο είναι αυτό το πολιτικό πλαίσιο που θα επέτρεπε (ή δεν θα επέτρεπε) τη δημιουργία ενός τέτοιου μετώπου ή όποιου άλλου αποτελεσματικού ανατρεπτικού εγχειρήματος...».

«... Το ποιες μορφές μπορεί να πάρει αυτή η διαδικασία είναι φυσικά ανοιχτό. Πιστεύουμε, όμως, για όλους τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω, ότι σήμερα επείγει να πάρει μορφές που να ενθαρρύνουν με συγκεκριμένο τρόπο τη συμμετοχή των περισσότερων υπαρκτών συλλογικοτήτων, καθώς και τη διαμόρφωση νέων (σε γειτονιές, εργασιακούς ή κοινωνικούς χώρους, εκεί που δεν υπάρχουν και κάτι τέτοιο μπορεί να είναι προωθητικό, αποτελεσματικό και κυρίως αληθινό)· επίσης, μορφές δημοκρατικές, που να δίνουν βήμα, με τρόπο ισότιμο και ενθαρρυντικό, σε όλες τις παλιές και νέες συλλογικότητες, ανεξάρτητα του πεδίου ή του μεγέθους τους...».

Πρόκειται, λοιπόν, για μια πολιτικά πρακτική πρόταση που, ακόμα κι αν δεν υλοποιηθεί στο σύνολό της (δηλαδή, δεν κατορθώσει να οργανώσει ένα νέο τόπο προγραμματικής συζήτησης για το κίνημα και την Αριστερά) και μόνο ως διαδικασία, ερώτημα και απόπειρα, θα βοηθήσει εξαιρετικά στη συνάντηση τουλάχιστον εκείνων των τμημάτων της Αριστεράς και του κινήματος που δεν αρκούνται στην αυτεπιβεβαίωση και την εσχατολογία, υπερασπιζόμενα τη συνέχεια και παράλληλα αναζητώντας την τομή.

Χώρος συνάντησης        για την κοινή πολιτική παρέμβαση και ιδεολογική αναζήτηση

Εξαρχής διευκρινίζω ότι αυτή η πρόταση συζητείται ήδη στο Δίκτυο και τη Δικτύωση σε πανελλαδικό πεδίο, χωρίς όμως ακόμα να αποτελεί συλλογική απόφασή τους, ενώ ελάχιστα ως καθόλου, προς το παρόν, στις υπόλοιπες που αποτελούν αποδέκτες της. Με αυτή την έννοια, εδώ θα περιγραφεί σε γενικές γραμμές, καθώς, εκτός από την επιδιωκόμενη αρχική αποδοχή της, τα περιεχόμενα, οι μορφές, οι ρυθμοί και η μεθοδολογία υλοποίησής της εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε συλλογικότητας-αποδέκτη της, καθώς και τις συμφωνίες ή τις διαφωνίες που θα προκύψουν στην πορεία.

Επειδή προαναφέρθηκαν τα συνεκτικά στοιχεία των συλλογικοτήτων στις οποίες απευθύνεται η πρόταση και κατά κάποιον τρόπο τις οριοθετούν σε σχέση με την υπόλοιπη εξωκοινοβουλευτική και κινηματική Αριστερά, θα προχωρήσω σε μια σύντομη έκθεση των πλεονεκτημάτων που εξασφαλίζει η δημιουργία του συγκεκριμένου οργανωμένου χώρου συνάντησης: Ενισχύει τον αναγκαίο, εξωστρεφή και αντισεκταριστικό, πολιτικό συσχετισμό για την αναβάθμιση της ενότητας του κινήματος και την εμβάθυνση των ιδεολογικοπολιτικών διεργασιών στην ευρύτερη Αριστερά, συμπεριλαμβανομένου όλου εκείνου του κόσμου που έχει αποχωρήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς όμως να εντάσσεται σε κάποιες από τις οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς· δίχως να είναι πολιτικό υποκείμενο (με την έννοια του προπλάσματος κόμματος), μπορεί να αποτελέσει μια υποκειμενικότητα η οποία να λειτουργήσει ως χώρος και εφαλτήριο ανάπτυξης ιδεών και πρακτικών που να αναδείξει εκτός από την αναγκαιότητα και τη δυνατότητα δημιουργίας ενός ανατρεπτικού πολιτικού υποκειμένου· ο χώρος συνάντησης διαθέτει την πολλαπλότητα εμπειριών, την ποικιλία ηλικιών, τη στοιχειώδη πανελλαδική δικτύωση και την ενεργή συμμετοχή σε καίριους τομείς και θεματικές του κινήματος που του εξασφαλίζουν την αναγκαία σύνθεση πολιτικής επεξεργασίας και πρακτικής· έχει τα προαπαιτούμενα για τα προχωρήσει την εξαιρετικά επείγουσα προγραμματική και ιδεολογική αναζήτηση για τα μεγάλα ζητήματα της εποχής μας, ακόμα και αν δεν διαθέτει τις δυνατότητες (πώς άλλωστε;) να δώσει ολοκληρωμένες απαντήσεις· τέλος, όντας προικισμένος, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, από τις μεγάλες εμπειρίες των Φόρουμ, των Αντιρατσιστικών Φεστιβάλ, της απεργίας πείνας των 300 μεταναστών, των Πλατειών, του City Plaza κ.λπ., είναι ικανός να δημιουργήσει κινηματικά παραδείγματα και παρεμβάσεις μεγάλης εμβέλειας, με σαφή στοιχεία οριζόντιας οργάνωσης και ανοιχτής λειτουργίας.

Ισχυρίζομαι ότι κανείς χώρος ή οργάνωση της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, χωρίς να υποτιμώ τη σημαντική προσφορά αρκετών από αυτές, δεν διαθέτει τις συγκεκριμένες δυνατότητες που προαναφέρθηκαν, τις οποίες θεωρώ αναντικατάστατες τολμώ να πω ιδρυτικού χαρακτήρα για την οικοδόμηση του κινήματος και της Αριστεράς που επιδιώκουμε. Παράλληλα, όμως, ούτε καμία συλλογικότητα από όσες απευθύνεται η εν λόγω πρόταση μπορεί από μόνη της να άρει τις συνέπειες της ήττας, τον κατακερματισμό και την περιθωριοποίηση, αποτελώντας αξιόπιστη συνιστώσα του όποιου εγχειρήματος αντεπίθεσης και υπέρβασης.

Τούτων δοθέντων, ενώ τα πράγματα είναι δύσκολα, αντικειμενικά και υποκειμενικά, ταυτόχρονα είναι και απλά. Χωρίς βιασύνες, τετελεσμένα και οργανωτισμούς, αλλά και δίχως εφησυχασμούς, αναβολές και βολέματα πρέπει να διερευνήσουμε τις προϋποθέσεις δημιουργίας ενός οργανωμένου χώρου συνάντησης για την κοινή πολιτική παρέμβαση και ιδεολογική αναζήτηση. Αυτή η πρόταση δεν επικαλείται το αδιέξοδο για να γίνει αποδεκτή  κανένα πολιτικό σχέδιο, ακόμα και το πιο μικρό, δεν στηρίζεται στην άρνηση του πραγματοποιημένου. Εδράζεται σε υπαρκτές δυνατότητες, πολιτικές, οργανωτικές και ιδεολογικές, μικρές μεν, αλλά απολύτως υλικές, τις οποίες φιλοδοξεί να μετασχηματίσει, με διερευνητικές συναντήσεις, κοινές συζητήσεις και συναποφασισμένες παρεμβάσεις, σε κοινό χώρο αναζήτησης, δράσης και συγκρότησης. Φυσικά, κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει την έκβαση, αλλά για ένα είμαι βέβαιος: Ενώ είμαι πεισμένος για την ύπαρξη των προαναφερθεισών δυνατοτήτων, αμφιβάλλω, αν δεν μεσολαβήσουν οι αναγκαίοι υποκειμενικοί μετασχηματισμοί, ότι αυτές οι δυνατότητες θα διατηρούνται σε λίγο καιρό. Δυστυχώς, ο χρόνος εκτός από πυκνός είναι και μνησίκακος. Όχι μόνο για αυτούς που κάνουν ό,τι δεν πρέπει, αλλά και για αυτούς που δεν κάνουν ό,τι πρέπει...

                                           Νίκος Γιαννόπουλος

Θεματικές: