Δελτίο Θυέλλης 43 Τριτοβάθμια εκπαίδευση και «πρώτη φορά Αριστερά»

  • Δημοσιεύτηκε: Δευ, 14/12/2015 - 12:38μμ

του Τάκη Πολίτη

Η πολιτική μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορούσε παρά να εκφραστεί και στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αν και τα σημάδια ήταν ευδιάκριτα πολύ νωρίτερα από τη 13η Ιουλίου, οι όποιες τελευταίες προσδοκίες θάφτηκαν οριστικά όταν το παλιό πολιτικό κατεστημένο (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ) ψήφιζε μαζί με το νεόκοπο μνημονιακό κόμμα (ΣΥΡΙΖΑ) τα προαπαιτούμενα στη Βουλή, δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι δεν θα ανεχτούν από τη μεριά της κυβέρνησης να προωθήσει προς ψήφιση το νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, νομοσχέδιο το οποίο θα καταργούσε τα Συμβούλια Ιδρύματος, ένα αντιδραστικό και ανεξέλεγκτο όργανο για την πειθάρχηση και τη με ιδιωτικοοικονομικούς όρους λειτουργία των Πανεπιστημίων. Ο μεταλλαγμένος Τσίπρας προσπέρασε ασχολίαστη τη δημόσια συνδιαλλαγή, τι και αν η κατάργηση των Συμβουλίων Ιδρύματος αποτελούσε τη μόνη δέσμευση αναφορικά με την Παιδεία στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων της για πρώτη φορά «αριστερής» κυβέρνησής του, τον Ιανουάριο 2015. Όμως για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ του υπουργείου ήταν γνωστό πως η καθυστέρηση προώθησης και ψήφισης του σχετικού νομοσχεδίου, που ήταν ήδη έτοιμο από τον Μάιο, δεν οφειλόταν σε κυβερνητικούς δισταγμούς έναντι της αντιπολίτευσης, αλλά προερχόταν από την αντίδραση πανεπιστημιακών στελεχών του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ.
Το «νομοσχέδιο Μπαλτά» παραπέμφθηκε οριστικά στις καλένδες τον Σεπτέμβριο, αφού ο μεν Μπαλτάς απομακρύνθηκε από το υπουργείο Παιδείας, ο δε Φίλης, ως νέος υπουργός, υποχωρώντας στις πιέσεις του καθηγητικού κατεστημένου, δεσμεύτηκε πρόσφατα για «εθνικό διάλογο για την Παιδεία», προηγουμένως όμως, σε μια προσπάθεια εξευμενισμού των κριτικών από τα αριστερά, εξέδωσε ΠΝΠ με την οποία καταργήθηκε η αρμοδιότητα των ΣΙ για προεπιλογή των υποψήφιων πρυτάνεων και κοσμητόρων. 

Ο «εθνικός διάλογος για την παιδεία» θα συντονίζεται από μια επιτροπή επιτελικού συντονισμού, την «Επιτροπή εθνικού και κοινωνικού διαλόγου για την παιδεία» με επικεφαλής τον Α. Λιάκο, και θα συμμετέχουν το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (ΕΣΥΠ) με επικεφαλής τον Ν. Θεοτοκά και η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής με επικεφαλής τον Κ. Γαβρόγλου.
Η τοποθέτηση των τριών προαναφερόμενων πανεπιστημιακών ως επικεφαλής στο «διάλογο», έχει σημαντικό πολιτικό συμβολισμό για τις επιλογές της κυβέρνησης και τους στόχους αυτού του «διαλόγου». Ο Α. Λιάκος πρωτοστάτησε στην κίνηση των 1.000 προθύμων υπέρ της αναθεώρησης του άρθρου 16 και της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων, υπέρ της «μεταρρύθμισης» του νόμου-πλαίσιο Γιαννάκου, όπως τα υπαγόρευαν η ΕΕ με τη διαδικασία Μπολόνια και ο ΟΟΣΑ με τις «εργαλειοθήκες» του. Ο Α. Λιάκος υπήρξε, επίσης, στενός συνεργάτης του Κ. Σημίτη και πρόεδρος του σημιτικού Ομίλου Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Ελληνικής Κοινωνίας (ΟΠΕΚ). Ο Ν. Θεοτοκάς ηγήθηκε μέσα στην ευρεία ενωτική συνδικαλιστική παράταξη Συσπείρωση Πανεπιστημιακών, όπου συμμετείχε και ο ΣΥΡΙΖΑ, της πετυχημένης τελικά προσπάθειας να απαλλαγεί η παράταξη από τους «αριστεριστές Απέκηδες» και έσπευσε να εκλεγεί μέλος του Συμβουλίου Ιδρύματος του Πανεπιστημίου του (όπως άλλωστε έκαναν και οι Γ. Κατρούγκαλος και Γ. Σταθάκης), κόντρα μάλιστα στην τότε επίσημη γραμμή και του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ. Τέλος, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι ο Κ. Γαβρόγλου συμμετείχε στη διοίκηση του ιδιωτικού Κοινωφελούς Ιδρύματος Λάτση.
Η κυβέρνηση έχει ήδη υπογράψει και δεσμευτεί με τους «θεσμούς» για την εφαρμογή, μέχρι τον Απρίλιο του 2016, της διαβόητης εκπαιδευτικής «εργαλειοθήκης» του ΟΟΣΑ, δηλαδή έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει ένα σύνολο νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων (μείωση αριθμού φοιτητών, χρηματοδότηση των πανεπιστημίων από φοιτητές και άλλους ιδιωτικούς πόρους, σύνδεση πανεπιστημίων με επιχειρήσεις) με στόχο την εισαγωγή της λογικής της ανταποδοτικότητας, της άμεσης και έμμεσης ιδιωτικοποίησης, της απαίτησης για φτηνό και ευέλικτο εργατικό δυναμικό και, τελικά, της υποκατάστασης της ουσιαστικής διαχρονικής και στέρεας γνώσης από άμεσα εφαρμόσιμες και αξιοποιήσιμες από την αγορά δεξιότητες.
Ο προϋπολογισμός του 2016 προβλέπει περαιτέρω μείωση της κρατικής χρηματοδότησης των πανεπιστημίων, 20% μειωμένη από πέρυσι και συνολικά 75% μειωμένη από το 2010. Ως μέρος του σχεδίου οικονομικής διάσωσης των πανεπιστημίων προωθείται με γοργά βήματα η υλοποίηση της ιδέας για δάνειο των Ιδρυμάτων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με ειδικές δεσμεύσεις των πανεπιστημίων και προαπαιτούμενα από μεριάς ΕΤΕ. Παράλληλα, για την αντιμετώπιση των οικονομικών τους αναγκών, τα πανεπιστήμια εξωθούνται σε επιχειρηματική δραστηριότητα. Ήδη τα τρία μεγάλα πανεπιστήμια, ΕΚΠΑ, ΕΜΠ και ΑΠΘ, δρομολογούν δυναμική διείσδυση στην αγορά με χορηγίες, διεθνείς συνεργασίες, εμπορική δραστηριότητα κ.ά. προς εξεύρεση πόρων. Για το «ρεαλισμό» στη διαχείριση του οικονομικού  και όχι μόνο  μαρασμού των ιδρυμάτων είναι επίσης αποκαλυπτικά όσα συμβαίνουν στο ΕΚΠΑ, όπου στην πρόταση χρηματοδότησης των Τμημάτων που προτάθηκε από τις πρυτανικές αρχές και εγκρίθηκε από τη Σύγκλητο συμπεριλαμβάνονται δύο κριτήρια: τα έσοδα που φέρνει το κάθε τμήμα από επιδοτούμενα προγράμματα, καθώς και τα δίδακτρα μεταπτυχιακών σπουδών που κάθε τμήμα εισπράττει.
Το σχέδιο νόμου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, που διέρρευσε πριν από λίγες ημέρες, μόνο προς την κατεύθυνση των επί χρόνια αιτημάτων των εκπαιδευτικών δεν κινείται. Οι νόμοι Διαμαντοπούλου (4009/11) και Αρβανιτόπουλου (4076/12) επιμελώς ρετουσάρονται, η πολλάκις διακηρυγμένη από πρωτοκλασάτα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ κατάργησή τους με ένα άρθρο, αποτελεί ακόμα ένα  από τα πολλά  βήμα πίσω ή μια ακόμα περίπτωση άσκησης «ρεαλιστικής» και «υπεύθυνης» πολιτικής. Η ανάγκη οι μαχόμενες δυνάμεις του πανεπιστημιακού κινήματος να συντονιστούν, να οργανωθούν και να κινητοποιηθούν είναι τεράστια, για να μπορέσουν να απαντήσουν και σε αυτή την κυβέρνηση πως ό,τι και να συμφωνηθεί στη Βουλή τον τελευταίο λόγο τον έχουν οι αγώνες.
 

Θεματικές: