Δελτίο Θυέλλης τεύχος 45: Γιατί καθυστερεί η ένταξη των προσφυγόπουλων στο σχολείο;

  • Δημοσιεύτηκε: Πέμ, 10/11/2016 - 12:23μμ

Ενάμιση μήνα μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς το θέμα της εκπαίδευσης των παιδιών προσφύγων συνεχίζει να απασχολεί μιας και εκκρεμεί ακόμη όχι μόνο η οριστική του επίλυση, αλλά και η ύπαρξη οποιασδήποτε πολιτικής βούλησης και θέσης για την επίλυσή του. Παράλληλα, όλον αυτό τον καιρό αναδεικνύεται το θέμα από συλλόγους γονέων είτε ανοιχτών στο προσφυγικό είτε φασίζουσας ιδεολογίας ως να όφειλε το θέμα να συζητηθεί και να επικυρωθεί από «την κοινή γνώμη»  ένα θέμα θεωρητικά και συνταγματικά θεσμοθετημένο και ληγμένο.   

Τι συμβαίνει με την εκπαίδευση των παιδιών προσφύγων ως τώρα:

Η πλειονότητα των παιδιών που διαμένουν σε διαμερίσματα ή σε καταλήψεις που απαντώνται στον αστικό ιστό των μεγάλων κυρίως πόλεων (Αθήνα, Θεσσαλονίκη) φαίνεται ότι έχουν γραφεί σε σχολεία και παρακολουθούν μαθήματα. Βέβαια, σε ελάχιστα από τα σχολεία αυτά υπάρχουν τάξεις υποδοχής, πράγμα που συνεπάγεται ότι τα παιδιά δεν έχουν υποστήριξη στην εκμάθηση της γλώσσας. Επιπλέον δεν είχε προβλεφθεί να λειτουργήσουν καλοκαιρινά γλωσσικά τμήματα προετοιμασίας, με αποτέλεσμα τα παιδιά όχι μόνο να δυσκολεύονται να ακολουθήσουν το ρυθμό της τάξης αλλά και να αναγκάζονται να παρακολουθούν τάξεις μικρότερες από την ηλικία τους ή το γνωστικό τους επίπεδο, πράγμα το οποίο πολλές φορές κάνει τα παιδιά και τις οικογένειές τους να μην αισθάνονται ότι αντιμετωπίζονται ισότιμα από το εκπαιδευτικό σύστημα.

Τι γίνεται όμως με τα παιδιά που ζούνε στα κέντρα φιλοξενίας (βλ. καμπ);

Κατ' αρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι μιλάμε για τα παιδιά που ζουν σε καμπ στην ηπειρωτική χώρα, μιας και δεν υπάρχει καν πρόβλεψη για λειτουργία σχολικών δομών και στελέχωσής τους στα νησιά. Με το πρόσχημα της ρευστής κατάστασης στα νησιά και υποκρινόμενο σαν να μην έχει υπογραφεί η συμφωνία της 20ής Μάρτη, το υπουργείο περιμένει να μετακινηθούν (προς τα πού, πότε και με ποια διαδικασία;) οι προσφυγικοί πληθυσμοί των νησιών αφήνοντας παντελώς στο έλεος των μη κυβερνητικών οργανώσεων κάθε εκπαιδευτική πρωτοβουλία.

Το υπουργείο Παιδείας αφού προχώρησε στη σύσταση των ΔΥΕΠ (Δομές Υποδοχής και Εκπαίδευσης Προσφύγων) στη συνέχεια προσέλαβε τον εκπληκτικό αριθμό των 73(!) εκπαιδευτικών για να καλύψει τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες. Όταν με βάση τα στοιχεία του ίδιου του υπουργείου, τα καταγεγραμμένα παιδιά που έχουν αιτηθεί ασύλου ανέρχονται σε 8.500 και ο αριθμός διπλασιάζεται αν προστεθούν και όσα δεν έχουν καταθέσει αίτηση ασύλου, δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι το υπουργείο και συνακόλουθα η κυβέρνηση καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποδείξει την ανικανότητα και την ανεπάρκειά της.

Η υπόσχεση του υπουργείου μιλάει για τη δημιουργία τάξεων που θα απευθύνονται σε παιδιά προσχολικής και υποχρεωτικής σχολικής ηλικίας και τη δημιουργία προγραμμάτων τεχνικής και επαγγελματικής κατάρτισης για παιδιά πάνω από 15 ετών. Μέχρι σήμερα δεν έχει λειτουργήσει κανένα νηπιαγωγείο μέσα στα καμπ, ούτε έχει ανακοινωθεί κάποια δομή για τα παιδιά πάνω από 15 χρονών. Και οι περίφημες ΔΥΕΠ αγγίζουν τον αριθμό των έξι (6) σε Ελαιώνα, Λαύριο, Ριτσώνα, Κόνιτσα, Λαγκαδίκια και Δερβένι. Αν λοιπόν υπολογίσουμε όλες αυτές τις παραμέτρους (αριθμός ΔΥΕΠ, αριθμός εκπαιδευτικών, αριθμός παιδιών που παρακολουθούν τις δομές αυτές, που σύμφωνα με διαρροές του υπουργείου φτάνουν τα 1500, αλλά έχουμε κάθε βάσιμη υποψία ότι είναι πολύ λιγότερα) συνάγουμε το συμπέρασμα ότι καλύπτονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες περίπου του... 7% των παιδιών προσφύγων, νούμερο το οποίο προκαλεί συναισθήματα που κυμαίνονται από θυμηδία για το ενδιαφέρον που διατείνεται ότι δείχνει το υπουργείο για την εκπαίδευση των προσφύγων και κορυφώνεται στην οργή για την πραγματική κατάσταση την οποία τους υποχρεώνει να βιώνουν.

Το θέμα της εκπαίδευσης είναι θέμα πολιτικό. ½εκινάει από και καταλήγει στη θέση που ως κοινωνία και ως κράτος έχουμε για το θέμα της υποστήριξης των προσφύγων.

Αντίθετα με τα όσα συχνά ακούγονται για το πρωτοφανές που έχει να αντιμετωπίσει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, η εμπειρία αποδεικνύει ότι ο αριθμός των πολύγλωσσων παιδιών (με άλλη μητρική γλώσσα από την επίσημη) που έχουν συμμετάσχει στα σχολεία της επικράτειας τις τελευταίες δύο δεκαετίες ξεπερνάει τις 100 χιλιάδες.

Η ύπαρξη ξεχωριστών έξω από τη σχολική κοινότητα εκπαιδευτικών δομών, όπως αυτές περιγράφονται να λειτουργήσουν στα καμπ οδηγεί στην απομόνωση των παιδιών αυτών και στον αποκλεισμό τους. Αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να εσωτερικευτούν και από τις δύο πλευρές, από την κυρίαρχη ομάδα πληθυσμού και από την ομάδα των παιδιών προσφύγων, ρόλοι που θα οδηγήσουν τους μεν πρώτους στο να δαιμονοποιήσουν την ομάδα των προσφύγων τους δε πρόσφυγες να θυματοποιηθούν.

Η εκπαίδευση είναι μια από τις παραμέτρους που αποδεικνύει το αληθινό ενδιαφέρον και την αλληλεγγύη στους πρόσφυγες. Περιορισμένοι στα Κέντρα Φιλοξενίας (sic) έξω από τον αστικό ιστό, χωρίς ισότιμη πρόσβαση σε στέγη, υγεία, εργασία, εκπαίδευση ετοιμάζεται μια νέα γενιά παιδιών με λιγότερα δικαιώματα.

Η κυβέρνηση οφείλει να εξασφαλίσει αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων και να υποστηρίξει την ένταξή τους στον κοινωνικό ιστό της περιοχής που θα επιλέξουν να μένουν. Οφείλει να προχωρήσει σε μαζικούς διορισμούς για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών των παιδιών προσφύγων με εξειδικευμένο προσωπικό που θα υποστηρίξει την ομαλή τους ένταξη μέσα από το δημόσιο σχολικό σύστημα, ανεξάρτητα του νομικού καθεστώτος διαμονής τους και του χρόνου παραμονής τους στη χώρα. Παράλληλα οφείλει να φροντίσει να παρέχεται η δυνατότητα εκμάθησης ελληνικών και άλλων γλωσσών για τους ενήλικες που το επιθυμούν.

Το `χουμε πει πολλές φορές: εμείς θέλουμε να ζήσουμε μαζί.

                                                                                        Βαγγελίτσα Κοντοδήμα 

Θεματικές: