Το βασίλειο του κακοποιητή είναι το οικιακό άσυλο: είναι οι κλειστές πόρτες, η σιωπή, η ντροπή, η εξάρτηση.
Στις μέρες της καραντίνας λόγω της διασποράς του κορωνοϊού, διαβάζουμε πως η ενδοοικογενειακή βία αυξήθηκε, πράγμα που οι ευαισθητοποιημένες φεμινίστριες προέβλεψαν πριν ακόμα εμφανιστούν τα στατιστικά στοιχεία που δείχνουν διπλασιασμό σχεδόν των κλήσεων για βοήθεια στη γραμμή sos για την έμφυλη βία 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής (μετονομάστηκε μετά απο 35 χρόνια γιατί πάνω απο όλα η αγία οικογένεια για το ακροδεξιό συνάφι) και Ισότητας των Φύλων. Τις πρώτες εβδομάδες του εγκλεισμού, οι γυναίκες που απευθύνονταν φοβισμένες στην αστυνομία επέστρεφαν στο δηλητηριασμένο από τη βία κι επικίνδυνο σπίτι τους, έχοντας ακούσει απο τους υπεύθυνους για την προστασία τους ότι "έχουν κλείσει τα δικαστήρια, δε θα προχωρήσει η μήνυση, τι θα κάνεις μέχρι τότε" ή ακόμα χειρότερα "έχουν παγώσει όλα λόγω καραντίνας, δε μπορούμε να ασχοληθούμε με αυτό". Γενικά, γνωρίζουμε οτι η αστυνομία πολύ συχνά αποθαρρύνει τις γυναίκες απο το να υποβάλουν μήνυση και μιας που οι θεσμοί που πλέον παρακολουθούν τα ζητήματα των θυμάτων της έμφυλης βίας αυξάνουν κι υπάρχει ένας στοιχειώδης κοινωνικός έλεγχος, οι αστυνομικοί καταφεύγουν σε όλο και πιο εκλεπτυσμένες δικαιολογίες (σε σχέση με την παλιά γνωστή προτροπή "γύρνα στον άντρα σου")για να μην κάνουν τη δουλειά τους.
Αυτό που προκάλεσε ευχάριστη έκληξη ήταν που η κυρίαρχη αφήγηση των κρατούντων υιοθέτησε και ενσωμάτωσε την έγνοια των κινημάτων και της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με την προστασία των γυναικών θυμάτων βίας: Ο Kούλης κάνει έκκληση στην ευαισθητοποίησή του κόσμου για τη βία πίσω απο τις κλειστές πόρτες κ διαφημίζει στο twiter του τη γραμμή βοηθειας 15900, ο Τσιόδρας κάνει μνεία στην ενδοοικογενειακή βία και στην ανάγκη αποφυγής της με κάθε τρόπο. Ακόμα περισσότερο, ο Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, κάνει δήλωση για τα πεδία μάχης των σπιτιών όπου υπάρχουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας που συνοδεύεται απο μια σειρά προτάσεων για τα επιμέρους μέτρα που πρέπει να ληφθούν σχετικά, απο τα κράτη. Επιτέλους, το σοβαρότατο ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας, βγαίνει δυναμικά στο προσκήνιο της δημοσιότητας κι αναδεικνύεται όπως του αναλογεί σε μείζον κοινωνικό και πολιτικό θέμα.
Ωστόσο θέλει ακόμα πολύ φως να ξημερώσει..
Η διαβόητη ισότητα των φύλων στην οποία ομνύουν όλο κ συχνότερα οι φιλελέυθεροι πολιτικοί κύκλοι κι αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την κατάργηση της έμφυλης βίας είναι δύσκολο να γίνει πράξη σε συνθήκες αγριεμένου καπιταλισμού, ανεργίας, περιστολής των εργατικών δικαιωμάτων, ανταγωνισμού των φτωχών και εξαθλίωσης. Όσα μπαλώματα κι αν προσπαθούν να ράψουν στο τρύπιο ένδυμα του χρεωκοπημένου οικονομικοπολιτικού συστήματος, τα επιδοτούμενα προγράμματα "ενίσχυσης της απασχόλησης" της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαπιστώνουμε πως οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες και πιο εκτεθειμένες και η αγωνία της ανεργίας τεράστιος βραχνάς και τροχοπέδη. Εξειδικευμένα προγράμματα δύσκολο να σταθούν καθώς ο στιγματισμός των γυναικών θα ήταν τεράστιος.
Η ενδοοικογενειακή βία στους προσφυγικούς πληθυσμούς είναι πολύ συνήθης κι η προστασία των γυναικών και των παιδιών απο αυτήν, πενιχρή. Όσα συμβουλευτικά κέντρα και ξενώνες προσωρινής φιλοξενίας κι αν δημιουργηθούν,αν δεν υπάρξουν αποφασιστικές πολιτικές ένταξης, οι πληθυσμοί αυτοί είναι απολύτως εκτεθιμένοι: σε κατάσταση τεράστιας ανασφάλειας, όπου η επιβίωση είναι καθημερινό αγωνιώδες διακύβευμα, όπου ακόμα κι η σταθερή στέγη και τροφή δεν είναι εξασφαλισμένα, το τελευταίο που μια γυναίκα μπορεί να αποφασίσει, είναι να λάβει ψυχοκοινωνική στήριξη για να επεξεργαστεί το ψυχικό της τραύμα, να μπει σε νομικές διαδικασίες για να ρυθμίσει το χωρισμό απο το δράστη και τρόπους επικοινωνίας με τα ανήλικα παιδιά και να πάρει τόσο σοβαρές ανατρεπτικές αποφάσεις για τη ζωή της. Γνωρίζουμε οτι και αυτό συμβαίνει ενίοτε σε γυναίκες που έχουν σταθεί πιο τυχερές κι έχουν εξασφαλίσει τα στοιχειώδη και πιθανά διαθέτουν τα ψυχικα αποθέματα να προβούν σε τέτοιες ρήξεις αλλά είναι σπάνιο. Συνήθως οι γυναίκες πρόσφυγες προσπαθούν να διαχειριστούν (κουκουλώσουν, ανεχτούν, φοβίσουν με απειλές) τη βια του συζύγου "μέχρι να πάνε στη Γερμανία, μέχρι να βρουν σπίτι και δουλειά ...."
Για να επιστρέψουμε εκεί που ξεκινήσαμε, στο βασίλειο του κακοποιητή όλες τις μέρες και κυρίως αυτές του εγκλεισμού, οι κλειστές πόρτες ευνοούν την ασυδοσία και τη συγκάλυψη. Στα κλειστά και στα κρυφά, τόσο ο θύτης όσο κ το θύμα μπορούν να προσποιηθούν οτι η βία δε συνέβη ή οτι οι συνέπειές της δεν είναι τόσο καταστρεπτικές. Γνωρίζουμε με βεβαιότητα οτι αυτή η παραγνώριση-απώθηση έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία των γυναικών. Η ντροπή του θύματος είναι ένας απο τους βασικούς λόγους που την ωθούν να παραγνωρίζει και να σιωπά. Όσον αφορά στην ανάγκη: είναι αυτονόητο πως η οικονομική εξάρτηση είναι ο βασικότερος λόγος που οι γυναίκες θύματα ή επιβιώσασες ενδοοικογενειακής βίας δεν αποφασίζουν να εγκαταλείψουν τον κακοποιητή και τη βίαιη σχέση. Υπάρχει κ η συναισθηματική εξάρτηση που μέχρι πρόσφατα τα κινήματα την αφήναμε απέξω γιατί δε μπορούσε να τη συμπεριλάβει το βασικό μας μέχρι πρότινος θεωρητικό οπλοστάσιο που αφορά την πατριαρχία κ το σεξισμό. Νομίζω πως είμαστε πιο έτοιμοι/ες ως κινήματα φεμινιστικά, αντικαπιταλιστικά, κοινωνικών δικαιωμάτων, να αποδεχτούμε και άλλους παράγοντες, πιο εσωτερικούς για την παραμονή των γυναικών στη βία πέραν των βαθιά κοινωνικών. Το να γνωρίζουμε όλες τις πλευρές ενός κοινωνικού προβλήματος, οπλίζει περισσότερο, παρά αποδυναμώνει τη λαχτάρα και τοναγώνα μας για χειραφέτηση.
ΥΓ. όσο γράφονται τούτες οι γραμμές τα γεγονότα στο Κρανίδι με τους φοβισμένους νοικοκυραίους που ψώνιζαν φτηνό σεξ απο τις απελπισμένες γυναίκες πρόσφυγες στο ξενοδοχείο του ΔΟΜ και τώρα φοβούνται μήπως κόλλησαν το θανατηφόρο ιό μας γεμίζουν οργή και μας θυμίζουν οτι και η έμφυλη βία έχει πολλά πολλά ακόμα πρόσωπα..ίσως το σεξ για την επιβίωση να είναι το πιό αποτρόπαιο απο αυτά
Έλενα Αποστολίδου
