Eνημέρωση από τη συνέντευξη τύπου για τη διαδικασία νομιμοποίησης των μεταναστών

Δεν έχουν περάσει δύο μήνες από την ημέρα που τέθηκαν σε εφαρμογή οι μεταβατικές διατάξεις του νέου νόμου που αφορά την είσοδο, παραμονή και κοινωνική ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελλάδα και ήδη αναδείχθηκαν οι εγγενείς τους αδυναμίες τόσο σε νομοθετικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ερμηνείας και εφαρμογής. Η πολιτική εξουσία, συνεχίζει, εδώ και μια δεκαετία να αντιμετωπίζει, τόσο το φαινόμενο της μετανάστευσης όσο και τους ίδιους τους/τις μετανάστες/τριες ως «πρόβλημα προς διαχείριση» και όχι ως πολίτες του ελληνικού κράτους, που εκτός από υποχρεώσεις έχουν και δικαιώματα.

Ο Νέος Νόμος διατηρεί τις βασικές ρυθμίσεις του προηγούμενου νομοθετικού πλαισίου, αγνοεί τα μέχρι σήμερα αδιέξοδα και δημιουργεί καινούρια για χιλιάδες ανθρώπους και τις οικογένειές τους.

Στη συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε σήμερα Τρίτη 18-10-2005 στο Στέκι των Μεταναστών, μίλησαν οι Εύα Φακίνου, Ιωάννα Κούρτοβικ, Μίλτος Παύλου και Φρειδερίκος Τσιμπάντι. Οι ομιλίες επικεντρώθηκαν στο άρθρο 91, παράγραφοι 10 και 11 του νόμου 3386/05. Η τρίτη διαδικασία νομιμοποίησης για όσους και όσες μετανάστες/τριες συμμετείχαν σε προηγούμενη φάση σε διαδικασία νομιμοποίησης χωρίς να μπορέσουν να την ολοκληρώσουν, ξεκίνησε από τη δημοσίευση του νόμου την 23η Αυγούστου και ολοκληρώνεται την 30η Οκτώβρη, ενώ για αυτούς/ες που βρίσκονται παράτυπα στη χώρα και μπαίνουν για πρώτη φορά σε διαδικασία νομιμοποίησης που η διαδικασία ξεκίνησε 1-10 και ολοκληρώνεται 31-12. Από τους ομιλητές και τις ομιλήτριες τονίστηκαν τόσο οι ανελαστικές προϋποθέσεις όσο και οι δαιδαλώδης διαδικασίες που οδηγούν ουσιαστικά στην ακύρωση της διαδικασίας νομιμοποίησης, θα οδηγήσουν ξανά τους μετανάστες στα χέρια των κυκλωμάτων, θα ταλαιπωρήσουν και θα εξαντλήσουν οικονομικά τους μετανάστες με αμφίβολο τελικό αποτέλεσμα ενώ θα αφήσουν χιλιάδες έξω από τη διαδικασία νομιμοποίησης. Στη συνέντευξη παρουσιάστηκε και ένα κείμενο που αφορά στο Νόμο 3386/2005 από μια νεοσύστατη πρωτοβουλία δικηγόρων για τα δικαιώματα μεταναστών και προσφύγων.

Στους δημοσιογράφους δόθηκαν αναλυτικά υπομνήματα με εξειδικευμένες προτάσεις από το Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών αλλά και από μια νεοσύστατη πρωτοβουλία δικηγόρων την οποία στηρίζουν το Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη και το Ιατρικό Κέντρο Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων.

Ο νέος μεταναστευτικός νόμος (ν.3386/05)και οι μεταβατικές του διατάξεις
Ειδικότερα οι μεταβατικές διατάξεις του νέου νόμου Παυλόπουλου, όπως έχουν μέχρι σήμερα εφαρμοστεί:
• Περιορίζουν ουσιαστικά την Τρίτη ευκαιρία σε όσους κατά καιρούς απονομιμοποιήθηκαν, κατά κανόνα από την ανελαστικότητα των διατάξεων του υπάρχοντος νομικού πλαισίου, απειλώντας ταυτόχρονα αυτούς με εκ νέου απονομιμοποίηση μετά την 31/10/2005, λόγω της συσταλτικής, όπως πάντα, εφαρμογής των ερμηνευτικών εγκυκλίων {βλ. την υπ΄αρ. Α.Π. Φ80000/22534/1655 από 27-9-2005, ερμηνευτική εγκύκλιο του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας}.
• Διατηρούν τους γραφειοκρατικούς δαιδάλους για τους μετανάστες (εμμονή στην απόδειξη εκατοντάδων ημερών ασφαλιζόμενης εργασίας, ασφυκτικές προθεσμίες, ανελαστικές προϋποθέσεις, λεπτομερειακές ρυθμίσεις, ενσωμάτωση των αρνητικών ρυθμίσεων των εγκυκλίων που είχαν έντονα καταδικασθεί από όλες τις πλευρές, επαναφορά της κρίσης «Επιτροπής Μετανάστευσης»). Μόνη εξαίρεση αποτελεί η κατάργηση της χωριστής άδειας εργασίας και ενοποίηση της διαδικασίας χορήγησης άδειας παραμονής -πάγιο αίτημα των μεταναστών-, ρύθμιση που αποσκοπεί στο να άρει τα αδιέξοδα της Διοίκησης και όχι την ταλαιπωρία των ίδιων των μεταναστών/τριων.
• Διατηρούν την βασική λογική του μέχρι σήμερα ισχύοντος καθεστώτος σύμφωνα με την οποία το βάρος της ασφάλισης της εργασίας βαρύνει όχι τον εργοδότη αλλά τον μετανάστη, και αυτός υφίσταται την μέγιστη κύρωση (της απώλειας της άδειας παραμονής) σε περίπτωση αδυναμίας απόδειξης ή αναγνώρισης ημερών ασφάλισης.Αφενός προβλέπει τη δυνατότητα εξαγοράς ενσήμων και από τον ΟΓΑ, αφετέρου απαιτεί την καταβολή του ίδιου υπέρογκου και δυσβάσταχτου ποσού που απαιτείται και για την αναγνώριση ημερών ασφάλισης στο ΙΚΑ, οδηγώντας σε ακραίες αδικίες ιδιαίτερα για τους απασχολούμενους και εκείνους που πρόκειται να απασχοληθούν στην αγροτική οικονομία.
• Επιδεινώνει τους όρους οικογενειακής συνένωσης, απαιτώντας την αναγνώριση 150 ημερών ασφάλισης ακόμα και για τις συζύγους που δεν πρόκειται να εργαστούν αλλά να συνενωθούν με τον συντηρούντα αλλοδαπό σύζυγο ο οποίος ζει και εργάζεται νόμιμα στην Ελλάδα.
• Παρά την αντίθετη διακήρυξη δεν περιλαμβάνει διατάξεις για την νομιμοποίηση παιδιών που φοίτησαν σε ελληνικά σχολεία και ενηλικιώθηκαν στη χώρα, ενδεχομένως να γεννήθηκαν και στην Ελλάδα, υπάγοντας τους στις ίδιες ρυθμίσεις με αυτούς των γονέων τους ακόμη και αν έχουν γεννηθεί και ζήσει αποκλειστικά στην Ελλάδα (απόδειξη μίας από τις πέντε αποκλειστικές προύποθέσεις νομιμοποίησης ΑΦΜ, ένσημα, αίτηση για άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, απόρριψη ασύλου, νόμιμη είσοδο, προ 31/12/2004).
• Δημιουργούν καθεστώς διαφορετικής και ανισότιμης αντιμετώπισης από τη Διοίκηση στις καθημερινές σχέσεις πολίτη Διοίκησης: εξαιρεί ουσιαστικά τους μετανάστες από την προστασία των διατάξεων του νόμου περί διοικητικής διαδικασίας, (ν.2690/99), που ισχύουν για όλους τους διοικούμενους (προθεσμίες, κατάθεση εγγράφων, εκπροσώπηση, επιδόσεις, διαδικασίες κλπ αρθρ. 73), εξαιρεί τους μετανάστες από τις υπηρεσίες των ΚΕΠ (ιδίως σε ότι αφορά την βεβαίωση του γνησίου υπογραφής)κ.λπ.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Διεύρυνση της διαδικασίας νομιμοποίησης και ιδιαίτερα να συμπεριληφθούν στις διαδικασίες νομιμοποίησης και να χορηγηθεί προσωρινή άδεια διαμονής στις κάτωθι κατηγορίες μεταναστών και προσφύγων με δυνατότητα εξαγοράς ενσήμων από οιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα συμπεριλαμβανομένου και του ΟΓΑ:
Α)Σε υπηκόους τρίτων χωρών των οποίων η διαμονή στη χώρα αποδεικνύεται με οποιοδήποτε δημόσιο έγγραφο ανεξάρτητα εάν αυτοί εισήλθαν νόμιμα ή παράνομα στη χώρα (με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί και η ένταξη των παιδιών).
Β)Σε υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι καταγράφηκαν με τη διαδικασία νομιμοποίησης του 1998 και του 2001 αλλά δεν έλαβαν ποτέ άδεια παραμονής, διαμένουν δε έκτοτε συνεχώς στην Ελλάδα.
Γ)Σε αιτούντες άσυλο των οποίων το αίτημα παροχής ασύλου εκκρεμεί αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα το δικαίωμα να εμμείνουν και στη διαδικασία του ασύλου.
Δ)Σε υπηκόους τρίτων χωρών των οποίων οι άδειες διαμονής ανακλήθηκαν για οποιοδήποτε λόγο με εξαίρεση τις περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες ανακλήθηκαν για λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας οι οποίοι διαπιστώθηκαν ότι συντρέχουν από τελεσίδικη δικαστική απόφαση (με τον τρόπο αυτό θα θεραπευτούν ακραίες αδικίες και συμπεριφορές της διοίκησης που προβαίνει στην ανάκληση αδειών διαμονής για ασήμαντους λόγους όπως π.χ. παράβαση ΚΟΚ, στατιστική καταγραφή στους δρόμους κ.ο.κ).
Ε)Σε υπηκόους τρίτων χωρών που εισήλθαν στην Ελλάδα με βίζα σένγκεν προ της 31/12/2004 καθώς η μη θεώρηση εισόδου στην προκειμένη περίπτωση προβλέπεται από την εν λόγω σύμβαση και δεν αποτελεί υπαιτιότητά τους.
o Κατάργηση της πολύπλοκης και εξαιρετικά αναλυτικής αίτησης ως προς τα προσωπικά στοιχεία του αλλοδαπού που καλείται να ο τελευταίος να συμπληρώσει παρέχοντας πληροφορίες που αφορούν στον στενό πυρήνα της προσωπικότητάς του (θρήσκευμα, προσωπική κατάσταση στην Ελλάδα και εκτός Ελλάδος, εισόδημα κ.λπ.).
o Απαλλαγή των μη εργαζόμενων μελών της οικογένειας από την καταβολή παραβόλου και αναγνώρισης ημερών ασφάλισης στις περιπτώσεις που επιλέγουν να συνενωθούν με το πρόσωπο που τα συντηρεί είτε έχει νομιμοποιηθεί στο παρελθόν είτε νομιμοποιείται για πρώτη φορά (αποφυγή υποχρέωσης καταβολής υπέρογκων -ακόμα και για τους ημεδαπούς- ποσών από πολυμελείς οικογένειες που αδυνατούν να ανταποκριθούν και οδηγούνται στην απονομιμοποίηση).
o Εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας σε υπηκόους τρίτων χωρών (παραλαβή από τις αρμόδιες υπηρεσίες αιτήσεων και λοιπών εγγράφων με οποιονδήποτε τρόπο και αν αυτά περιέρχονται στην υπηρεσία –επίδοση, φαξ, ταχυδρομείο κτλ.- και χορήγηση αντίστοιχης βεβαίωσης με ειδική μνεία των δικαιολογητικών που ελλείπουν στη σχετική απόδειξη παραλαβής, δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης κ.λπ.).

ΖΗΤΑΜΕ
• Να καταργηθούν οι ξενόφοβες ρυθμίσεις του νόμου που παράγουν ανισονομία και ανισότητα και να ανακληθούν οι σχετικές εγκύκλιοι.
• Τον περιορισμό της ασφυκτικής γραφειοκρατίας.
• Την εισαγωγή ανθρωπιστικών ρητρών και τη δυνατότητα ρύθμισης μεταβατικών καταστάσεων.
• Τη δυνατότητα θεραπείας ελαττωμάτων και απώλειας προθεσμιών, με αναλογική εφαρμογή του ν. 2690/99.
• Αποκατάσταση όσων απονομιμοποιήθηκαν από τις παράλογες ρυθμίσεις.
• Ριζική αναθεώρηση των διατάξεων περί κράτησης και απέλασης.
• Νομιμοποίηση και κοινωνική εξίσωση για όσους/ες βρίσκονται στην Ελλάδα.

Αθήνα 18/10/2005